Το Πάσχα ή αλλιώς Πασκαλιά ή Λαμπρή ή Λαμπροφόρα ή Καλολόγος πλησιάζει, διανύοντας, ήδη, τις εβδομάδες της Σαρακοστής. Το Χριστιανικό Πάσχα γιορτάζεται την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, για να μην συμπέσει με το Εβραϊκό Πάσχα. Προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «pesah» που σημαίνει “πέρασμα” .
Στην Ελλάδα, κάθε περιοχή ακολουθεί τα δικά της έθιμα που προσπαθεί να τα κρατήσει ζωντανά. Υπάρχουν όμως κάποια που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά και αποτελούν, πλέον, παράδοση για όλη τη χώρα, αφού ο λαϊκός πολιτισμός μας, είναι πλούσιος σ ’αυτά.
Όλη τη Μεγάλη βδομάδα στην εκκλησία ακούγονται δοξολογίες και ύμνοι, ενώ στα νοικοκυριά γίνονται οι προετοιμασίες για την Ανάσταση.
Ένα έθιμο της Μεγάλης Δευτέρα είναι τα παιδιά να στολίζουν τις λαμπάδες που θα κρατήσουν τη νύχτα της Αναστάσεως, δηλαδή το Μεγάλο Σάββατο το βράδυ. Οι λαμπάδες θεωρούνται πηγή φωτός. Κατά την επιστροφή στο σπίτι μετά την Ανάσταση, σχηματίζουν με τον καπνό της λαμπάδας ένα σταυρό στο πάνω μέρος της πόρτας.
Τη Μεγάλη Πέμπτη ή Κοκκινοπέφτη, ζυμώνονται και πλέκονται τα τσουρέκια και τα λαμπριάτικα κουλουράκια σε σχήμα πλεξούδας και βάφονται κόκκινα τα αυγά, συμβολίζοντας το αίμα του Χριστού. Το έθιμο λέει πως το νερό με την μπογιά, αφού βάψουμε τα αυγά, το χύνουμε στο χώμα. Ήδη, από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, οι κάτοικοι της κάθε περιοχής στολίζουν τον επιτάφιο στην εκκλησία και οι καμπάνες ξεκινούν να χτυπούν πένθιμα συνεχίζοντας και την επόμενη μέρα.
Συνηθίζεται τη Μεγάλη Παρασκευή να μην σκουπίζουν τα σπίτια αλλά ούτε να μαγειρεύουν. Ο κόσμος πηγαίνει στις εκκλησίες να προσκυνήσει τον επιτάφιο, αφήνοντας κάποιο λουλούδι πάνω σ’ αυτόν και περνώντας γονατιστός τρεις φορές από κάτω, δημιουργώντας το σχήμα του σταυρού. Το βράδυ κατά την περιφορά του επιταφίου στη γειτονιά, τα κορίτσια ντύνονται μυροφόρες και ραίνουν τον επιτάφιο με λουλούδια που έχουν μαδήσει όλη μέρα.
Μεγάλη Παρασκευή του Θεόδωρου Ράλλη
Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου στη λειτουργία, όταν ο παπάς πει το «Ανάστα Θεός», σκορπίζει δάφνες σε όλη την εκκλησία και ο κόσμος χτυπάει τα στασίδια (τα καθίσματα) ώστε να κάνουν θόρυβο, σηματοδοτώντας την ανάσταση του Χριστού.
Επίσης, είναι η μέρα που ζυμώνεται το Χριστόψωμο στο οποίο κρύβουν μέσα του, για τύχη το τελευταίο πόδι της Κυρά Σαρακοστής. Μιας γυναίκας με 7 πόδια, αφού τόσες είναι και οι εβδομάδες μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Δεν έχει στόμα αφού είναι περίοδος νηστείας, έχει σταυρωμένα χέρια ως ένδειξη προσευχής και, συνήθως, είναι φτιαγμένη από ζυμάρι ή χαρτί.
Η δική μας κυρά Σαρακοστή
Το βράδυ γίνεται η Ανάσταση. Όταν ο παπάς ψάλλει το «Χριστός Ανέστη», ανάβουμε τις λαμπάδες μας με το Άγιο Φως. Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και βαρελότα και πυροτεχνήματα φωτίζουν τη νύχτα. Κάποιοι, φέρνουν τα βαμμένα κόκκινα αυγά τους και τα τσουγκρίζουν λέγοντας «Χριστός Ανέστη», με τον άλλον να απαντά «Αληθώς ο Κύριος».
Ανάσταση του Αργυρού Ουμβέρτου
Ώσπου η μέρα της Κυριακής του Πάσχα φτάνει. Η παράδοση ορίζει το σούβλισμα του αρνιού με την οικογένεια μαζεμένη. Το έθιμο του αρνιού το πρώτο συναντήσαμε στην εορτή των Αζύμων, καθώς το Πάσχα για τους Ιουδαίους προϋπήρχε. Εκείνοι, έπρεπε να φάνε όλο το αρνί και έπειτα να θάψουν τα κόκαλά του με προσοχή στο χώμα. Έπειτα, το 963 π.Χ., με την ίδρυση του Ναού του Σολομώντα, η θυσία του αρνιού γινόταν μόνο στο ναό.
Ελληνική γιορτή του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ
Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση!